Viski Bilgi
  • Anasayfa
  • Viski Tadım Notları
    • Single Malt
    • Blended
    • Blended Grain
    • Blended Malt
    • Kentucky Straight Bourbon
    • Kentucky Straight Rye
    • Rye
    • Single Pot Still
    • Straight Bourbon
  • Blog
    • Damıtımevleri
    • Seyahat Yazıları
    • Viski Önerileri
    • Viski Kültürü
    • Röportaj
    • Podcast
  • Etkinlikler
  • Sözlük
  • Mağaza
  • Viski Arama
    • Viski Bilgi – Tüm Viskiler
    • Ülkeye Göre Arama
    • Türe Göre Arama
    • Bölgeye Göre Arama
  • İletişim

Arşiv

  • Şubat 2023
  • Aralık 2022
  • Kasım 2022
  • Ekim 2022
  • Eylül 2022
  • Ağustos 2022
  • Temmuz 2022
  • Şubat 2022
  • Mart 2021
  • Mart 2020

Kategoriler

  • Blended
  • Bulgaristan
  • Cask Strength
  • Chill Filtered
  • Coloring
  • Damıtımevleri
  • Etkinlikler
  • Geçmiş Etkinlikler
  • İrlanda
  • İskoçya
  • Islands
  • Islay
  • Japonya
  • Limited
  • Nihat’ın Dünyası
  • Podcast
  • Röportaj
  • Seyahat Yazıları
  • Single Malt
  • Single Pot Still
  • Speyside
  • Viski Bilgi Dünyası
  • Viski Etkinlikleri
  • Viski Kültürü
  • Viski Önerileri
  • Viski Tadım Notları
Viski Bilgi

Viskiye dair her şey!

0
Viski Bilgi
  • Anasayfa
  • Viski Tadım Notları
    • Single Malt
    • Blended
    • Blended Grain
    • Blended Malt
    • Kentucky Straight Bourbon
    • Kentucky Straight Rye
    • Rye
    • Single Pot Still
    • Straight Bourbon
  • Blog
    • Damıtımevleri
    • Seyahat Yazıları
    • Viski Önerileri
    • Viski Kültürü
    • Röportaj
    • Podcast
  • Etkinlikler
  • Sözlük
  • Mağaza
  • Viski Arama
    • Viski Bilgi – Tüm Viskiler
    • Ülkeye Göre Arama
    • Türe Göre Arama
    • Bölgeye Göre Arama
  • İletişim
  • Viski Kültürü

Viski Üretiminde Fıçı Etkisi – 1

  • Viski Bilgi
  • Temmuz 6, 2022
  • 4 dakikalık okuma
Total
0
Shares
0
0
0
0
0
0

Viski üretiminde fıçı etkisi, viski ve fıçı ilişkisi.

İskoçya’daki (ve bazı başka ülkelerdeki) viski üretim regülasyonlarına göre imbikten çıkan distilatın (new make spirit) viski olarak adlandırılabilmesi için en az 3 yıl meşe fıçılarda olgunlaşması gereklidir. Ki içtiğimiz bir çok viskinin 3 yıldan çok daha uzun süre boyunca fıçılarda kaldığını biliyoruz. Eee fıçıyla bu kadar etkileşimin, viskinin tadına ve kokusuna önemli ölçüde etkisi olacağı da tartışmasız bir gerçek. Hatta bir viskinin tadının ve kokusunun %70-80’inin direkt fıçıdan geldiği bilinmektedir.

Şimdi gelelim fıçının viskiyi nasıl etkilediğine… Bu bölümü sizlere iki parçada aktarmaya çalışacağım. İlkinde fıçının özelliklerine göre viskiye yapacağı etkiden bahsedeceğim. İkincisinde ise, fıçıda viskiden önce olgunlaştırılan farklı içkilerin viskiye nasıl bir katkı yapacağından…

Viski Üretiminde Fıçı Etkisi – Meşe Türü

Üzerinde konuşacağım ilk kriter kullanılan meşenin menşei. Çoğu viski ya Amerikan beyaz meşe fıçılarında, ya da Avrupa meşe fıçılarında olgunlaştırılır. Amerikan meşesi viskiye vanilya ve karamel gibi daha yumuşak ve tatlımsı aromalar katarken Avrupa meşesi daha baharatlı ve odunsu bir etki bırakırlar.

Fıçı Boyutu

Fıçı boyutuyla olgunlaşma süresi doğru orantılıdır desek yeridir. Fıçı ne kadar büyürse içindeki viskiye yaptığı etki azaldığından dolayı viskinin olgunlaşması daha uzun sürer. Fıçının boyutunun artması viskiyle temas eden meşe yüzeyinin azalmasına sebep olduğu içindir bu durum. Farklı boyutlardaki bazı fıçılara da değineyim hazır elim değmişken.:)

ASB(American Standard Barrel)

olarak bilinen fıçı türü genellikle burbon olgunlaştırılmasında kullanılır ve hacmi 200 litre civarındadır. Amerikan meşesinden üretildiğini söylememe gerek yok sanırım. 🙂

Hogshead

daha çok İskoçya’da viski olgunlaştırmak için kullanılan fıçıya verilen isimdir ve hacmi 250 litre civarındadır. Genellikle Amerika’dan parçalarına ayrılarak getirtilen ASB kalaslarının daha büyük hacimde tekrar birleştirilmesiyle elde edilirler. Bu arada bir parantez açmam gerek; bazı damıtımevleri artık Amerika’dan ASB’leri parçalarına ayırtmadan getirtmeye başladılar ve direkt 200 litre olarak kullanıyorlar. Neresinden bakılsa daha masraflı gibi görünen bu işin sebebi ise cooper denilen fıçı ustalarına ödenen ücretlerin bu versiyona göre çok daha fazla olmasıymış. Boşuna fıçı ustası olmak zor demiyoruz yani.:)

Viski Üretiminde Fıçı Etkisi Madeira Drum

Fransız meşesinden yapılan 600-650 litre hacmindeki fıçıdır. Madeira şarabı olgunlaştırmak amacıyla yapılır.

Port Pipe

genel olarak Avrupa meşesinden yapılan 550-600 litre hacmindeki fıçılardır. İsmiyle müstesna, porto şarabı olgunlaştırmak için kullanılır.

Viski Üretiminde Fıçı Etkisi Sherry Butt

genel olarak Amerikan meşesinden yapılsa da Avrupa meşesinden yapılmış versiyonları da bulunmaktadır. Hacimleri 475 litreden 600 litreye kadar değişebilmektedir. İnanmazsınız, şeri yıllandırmak için kullanılır. 😀

Barrique,

250-300 litre hacminde, genellikle şarap ve konyağın olgunlaşmasında kullanılan fıçı türüdür. Çoğunlukla Fransız meşesinden imal edilir.

Fıçıyı Isıl İşlemden Geçirme ve Alazlama

Tüm fıçılar ısıl işlemden(toasting) geçirilir ama hepsi alazlanmak(charring) zorunda değildir. Fıçıların ısıl işlemden geçirildiğinde meşedeki odun şekerleri karamelize olur ve Amerika meşe fıçının içine konulan viskiye vanilya ve karamel aromaları katar. Eğer kullanılan fıçı Avrupa meşesiyse daha baharatlı ve tanensi yapıyı ortaya çıkarır.

Alazlamak ise fıçının içinin yakılması işlemidir. Bu işlem zorunlu olmamakla birlikte damıtımevleri üretmek istedikleri viski tarzlarına göre farklı seviyelerde bu işlemi uygularlar. Fıçının içi yakıldığında oluşan odun kömürü, damıtma sonrasında distilatın içinde bulunan kötü aroma sebebi olan kimyasalları yumuşatıp nötrleştirme görevini üstlenir.

Kimi burbon fıçıları 40 saniye yakılırken kimisi 3 dakika yakılır. Yakılma süresi arttıkça fıçının içindeki odun kömürü de artar ve bu, viskinin fıçının içinde daha derine nüfuz etmesine olanak sağlar.

Fıçının kömürü bir noktadan sonra viskiye bir katkı sağlayamaz hale gelir. Bu durumda ise fıçı yeniden canlandırma işlemine maruz tutulur. Malum çok ucuz şeyler olmadığı için bir kere kullanıp atmak(Amerika hariç) diye bir durum yok. Yeniden canlandırma işleminde fıçının içindeki, artık etkisini kaybetmiş olan kömür kazınır ve fıçı tekrar ısıl işleme maruz bırakılarak yukarıda bahsettiğim odun şekerlerinin karamelize olması işlemi tekrarlanır.

Fıçının Dolum Sayısı

Az önce fıçıların yeniden canlandırılarak tekrar kullanıldığından bahsettim. Doğal olarak fıçının kaç defa kullanıldığının da viskinin tadına etkisi oluyor. Detaya girmeden önce bu durumu çok basit bir şekilde izah edeyim. Kendinize poşet çay yaptığınızı hayal edin. Çayı alıp sıcak suya koydunuz ve istediğiniz dem oluştuğunda çıkarıp kenara aldınız. Şimdi aynı çay poşetini kullanarak yeni bir bardak çay yapın kendinize. Aynı poşeti 2. kez kullandığınızda ilk yaptığınız çayla aynı dem seviyesine ulaşması nerdeyse imkansızdır veya daha uzun sürecektir değil mi? Şimdi bir de 3. kez çay yapmayı deneyin aynı poşetle. Bu sefer ne kadar beklerseniz bekleyin demli bir çay içemeyeceksinizdir. (Not: Evet bu satırları yazarken çay içiyorum :D)

İşte fıçıların tekrar tekrar kullanımları da tam bu örnekte olduğu mantıkta viskiye etki edecektir. Burbonlar kanunen yeni fıçılarda olgunlaşmak zorundadırlar, olgunlaşması bitince boşa çıkan fıçıları diğer ülkelerdeki damıtımevlerine satarlar. Orda kullanılan bu fıçı “İlk Dolum Eski Burbon Fıçısı” ismini alır. İlk dolum fıçıların viskiye etki yapma kapasiteleri yüksek olduğu için, viski bu tarz fıçıların içerisinde 5 yıl gibi nispeten daha az vakit geçirir. İkinci dolum fıçıların etkisi bir nebze azaldığı için viskiler o tarz fıçılarda 8-12 yıl vakit geçirirler. Tabii ki bu verdiğim sayılar ortalama süreler, en nihayetinde viskinin fıçıda geçireceği süreye damıtımevi karar verir. Bu kararlarındaki en önemli etken de tabii ki üretmek istedikleri viski tarzıdır.

Viskide fıçı etkisi yazı serisinin ilki burada son buluyor. İkinci yazıda, fıçının içerisinde viskiden önce olgunlaştırılan diğer içkilerin viskinin tadına yapacağı etkilerden bahsedeceğim.

Viski Üretiminde Fıçı Etkisi – 1 yazımı beğendiyseniz aşağıdakiler de ilginizi çekebilir.

VİSKİ KÜLTÜRÜ YAZILARI: VİSKİK ÜRETİMİNDE FIÇI ETKİSİ - 2
Total
0
Shares
Share 0
Tweet 0
Pin it 0
Share 0
Share 0
Share 0
Viski Bilgi

Önceki Gönderi
  • Viski Kültürü

Klasik İmbik Hakkında Bilgiler

  • Viski Bilgi
  • Temmuz 6, 2022
Görüntüle
Sonraki Gönderi
  • Viski Kültürü

Viski ve Fıçı İlişkisi-2 Viskiye Bitiş Vermek

  • Viski Bilgi
  • Temmuz 17, 2022
Görüntüle
Şunlar da hoşunuza gidebilir
Görüntüle
  • 1 min
  • Viski Bilgi Dünyası
  • Viski Etkinlikleri
  • Viski Kültürü

We Are The Walkers “Yürüyoruz Di Mi?”

  • Viski Bilgi
  • Aralık 17, 2022
Görüntüle
  • 2 min
  • Seyahat Yazıları
  • Viski Bilgi Dünyası
  • Viski Kültürü

London Whisky Show “1. Gün”

  • Viski Bilgi
  • Ekim 26, 2022
Görüntüle
  • 2 min
  • Seyahat Yazıları
  • Viski Bilgi Dünyası
  • Viski Kültürü

London Whisky Show “Londra Bizi Bekler”

  • Viski Bilgi
  • Ekim 25, 2022
Görüntüle
  • 2 min
  • Viski Bilgi Dünyası
  • Viski Kültürü

Viski ve Yemek

  • Viski Bilgi
  • Temmuz 29, 2022
Görüntüle
  • 3 min
  • Viski Bilgi Dünyası
  • Viski Kültürü

BREXIT’in Viski Üretimine Etkisi

  • Viski Bilgi
  • Temmuz 29, 2022
Görüntüle
  • 3 min
  • Viski Bilgi Dünyası
  • Viski Kültürü

İskoç Viski İhracatı

  • Viski Bilgi
  • Temmuz 28, 2022
Görüntüle
  • 2 min
  • Viski Bilgi Dünyası
  • Viski Kültürü

Ülkelere Göre Viski Tüketimi

  • Viski Bilgi
  • Temmuz 28, 2022
Görüntüle
  • 3 min
  • Viski Kültürü

Haruki Murakami – Caz ve Viski

  • Viski Bilgi
  • Temmuz 18, 2022

Bir cevap yazın Cevabı iptal et

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Okurken dinleyebileceğiniz bir playlist
Instagram
Öne Çıkan Kategoriler
Damıtımevleri
10 Posts
View Posts
Seyahat Yazıları
12 Posts
View Posts
Viski Tadım Notları
15 Posts
View Posts
Viski Kültürü
16 Posts
View Posts
Popüler Yazılar
  • 1
    2023 Ocak Özeti
    • Şubat 5, 2023
  • 2
    Geçmiş Etkinlik: “Arran Viski Tadımı”
    • Aralık 30, 2022
  • kokteyl atölyesi ekipmanları 3
    Geçmiş Etkinlik: Kokteyl Atölyesi
    • Aralık 17, 2022
  • 4
    Geçmiş Etkinlik: “Singleton & Cardhu”
    • Aralık 17, 2022
  • 5
    We Are The Walkers “Yürüyoruz Di Mi?”
    • Aralık 17, 2022

Abone Ol

Güncel içeriklerden haberdar olmak için abone olabilirsiniz.

Viski Bilgi
  • Anasayfa
  • Viski Tadım Notları
  • Blog
  • Etkinlikler
  • Sözlük
  • Mağaza
  • Viski Arama
  • İletişim
Viski Bilgi içerisindeki içeriklerin tamamı kişiseldir. Paylaşımlar herhangi bir şekilde tanıtım, reklam, satış ve özendirme amacı taşımamaktadır. Viski Bilgi çatısı altındaki her içerik site yazarının tecrübelerini, kişisel beğenilerini ve görüşlerini yansıtmaktadır.

Arama anahtar kelimelerinizi girin ve Enter tuşuna basın.