Bu yazımda size klasik imbik hakkında biraz bilgi vermeye çalışacağım. İmbik konusuna girmeden önce ise tabii ki damıtmadan bahsedilmesi gerekiyor.
Viski üretmek için damıtma işlemi bir zorunluluk malum. Damıtma (bizim ilgilendiğimiz tarzı) dediğimiz şey basit tanımla iki veya daha fazla sıvıdan oluşan homojen karışımı birbirinden ayırma işlemidir. Bizim için bunun anlamı, su ve alkol karışımındaki su miktarını azaltarak oransal olarak daha yüksek miktarda alkol içeren bir sıvı elde etmemizdir.
Klasik İmbik ile Damıtma İşlemi
Damıtma işleminin temel prensibi sıvıların buharlaşması, buharlaşan gazın imbikte yükselmesi ve ardından soğuk yüzeye temas ederek tekrar sıvılaşmasıdır. İmbiğin önce gövdesi, sonra boyun kısmı, ardından kuğu boynu denilen bölge ve en sondaki yoğunlaştırıcı bu gaz molekülleri için soğuk yüzey görevi görürler.
Klasik İmbik Özellikleri
Viski üretiminde kullanılan klasik imbikler bakırdan yapılır. Bakır kullanılmasının bir sebebi bakırın ısıyı çok iyi iletmesi, diğer sebebi de bakırın sülfürü(ve diğer kötü aroma yaratan molekülleri) bağlama özelliği olmasıdır. Ben bu yazımda ikinci özelliğine daha fazla yoğunlaşacağım.
Her damıtımevi kendi belirlediği tarzda viski üretmek için ona uygun imbikler kullanır. İmbiğin gövdesinin şekli(armut, soğan, vs.), imbiğin boyu ve kuğu boynunun açısı bu hedeflerine ulaşmada direkt etki sahibidirler.
Klasik İmbik Şekillerinin Viskiye Etkisi
Örnek olarak, imbiğin boyunun uzun olması, buharlaşan moleküllerin daha fazla bakırla temas etmeleri anlamına gelir. Ne kadar çok temas, o kadar çok kötü aroma veren moleküllerin bakıra bağlanması ve viski üretiminde kullanılacak olan “new make spirit” içine girmemesi anlamına gelir.
Damıtmanın temel prensibi olan buharlaşma-yoğunlaşma ikilisi de imbiğin şeklinden etkilenen bir durumdur. Damıtma sürecinde aynı anda tüm sıvılar buharlaşır fakat moleküllerin buharlaşma hızları kütleleri ile ters orantılıdır. Yani hafif olan moleküller hızlı yükselirken, ağır olanlar daha yavaştır. Şimdi bundan neden bahsettim? Kötü aromatikler daha ağırdır. Doğal olarak eğer yeterince git gel yaşanırsa daha hafif olan etil alkol ve bizim sevdiğimiz kokuların kaynağı olan aromatikler “NMS” içine girerken kötü aromatikler imbikte kalarak “NMS” içine girmemiş olur.
İşte bu sebeple damıtımevleri, imbiğin gövdesinin şekline, imbiğin boyunun uzunluğuna ve kuğu boynunun açısına çok dikkat ederler.
İmbik Şeklinin Önemine Örnekler
Birkaç örnek vererek yazımı sonlandırayım, biliyorum biraz teknik bir yazı oldu. Glenmorangie İskoçya’daki en uzun imbiklere sahip olan damıtımevidir. Bu uzunluk sayesinde buharlaşan moleküllerin bakırla teması fazla olduğu için içimi yumuşak ve çok keyifli viskiler üretir. Diğer bir örnek; yakın zamanda teknoloji harikası bir tesis kuran The Macallan Damıtımevi, yeni tesisine eski tesisindeki imbikleri hiç değiştirmeden birebir kopyasını ürettirerek yerleştirmiştir. İmbiklere verilen önemi buradan da anlayabiliriz.
Neyse, biraz uzun ve kimyasal bir yazı oldu kusura bakmayın.
Serde kimyagerlik olunca kendimi tutamadım.
Klasik imbikler hakkındaki yazımı beğendiyseniz aşağıdakiler de ilginizi çekebilir.
DAMITIMEVİ YAZILARIM: EN UZUN İMBİKLİ DAMITIMEVİ GLENMORANGIE
