İskoçya turu devam ediyor. 4. günümde otelde kahvaltımı yaptıktan sonra yürüyerek Springbank Damıtımevine gittim. Burada ilk tur saat 10’da başlıyor ancak ben art arda 3 tur satın aldım. Turlarımın iki tanesi damıtımevinin içerisinin gezildiği ve üretim aşamalarından diğer süreçlere kadar her bölümünün detaylı şekilde anlatıldığı Distillery Tour diye geçen 10’ar £’luk turlardı.
Springbank damıtımevi tüm maltlama süreçlerini kendi bünyesinde gerçekleştiriyor. Dışardan maltlanmış arpa satın almıyor, sadece arpayı alıp maltlamayı kendisi yapıyor. Aynı zamanda maltlamayı geleneksel yöntemle yani maltlama zemini kullanarak yapıyor. Her çarşamba ve pazar günleri de şekerin açığa çıkması için olan süreç yani çimlenme dediğimiz işlemden geçen arpa fırında kurutuluyor. Ben de şanlıymışım ki Springbank’a çarşamba günü gittim ve Maltmen denilen çalışanların arpaları kürekle alıp el arabalarına yükleyip fırına vermelerini izledim. Hatta fırının içine girip baktım.
Bu arada Springbank çalışanları kibarlık yaparak fırını birkaç saat sonra yakacaklarını, zamanım olursa gelip yanarken de izleyebileceğimi söylediler. Akşamüstü 4.30 gibi tüm işlerim bittikten sonra yanlarına uğradım ve onlara sabah yaptıkları teklifi hatırlattım. Yine çok nazik bir şekilde buyurun fırını gösterelim dediler. Fırını hem yanarken hem de içerisine turba atılırken izleyebildim. İlk önce kuru turba sonrasında da daha çok duman çıksın diye ıslak turba atıyorlar.
Saat 10’da başlayan birer saatlik Distillery Tour’dan sonra 11.30’da başlayan bir de tadım turu satın almıştım. Ancak tur saatleri çakıştığı için bu durumu gitmeden önce e-posta ile damıtımevine bildirdim. Onlar da zaten off sezonda olduklarını ve benim muhtemelen turlara kaydolan tek kişi olacağımdan ilk turumu 9.30’da başlatabileceklerini söylediler. Damıtımevindeki her adımı an be an izleme fırsatı buldum. Gördüğüm her şeyin fotoğrafını ve videosunu çektim fakat nedendir bilmiyorum bir tek şişeleme aşamasında fotoğraf ve video çekimine izin vermediler.
Springbank’ın Ürettiği Viskiler
Hazelburn
300 bin litre viski üretim kapasitesiyle butik bir damıtımevi diyebileceğim Springbank’ta Longrow, Springbank ve Hazelburn olmak üzere 3 çeşit viskisi üretiliyor. Bunlar içerisinde Hazelburn 3 kere damıtılan bir viski. 3 kere damıtma denilince elbette akla ilk gelen ve kendisi de İskoçya’da 3 kere damıtma yapan tek damıtımevi olduğunu iddia eden Auchentostan’u anmadan geçmek olmaz. Springbank’te de 3 kez damıtmadan bahsedilince ben de rehberime Auchentostan ile Springbank’ın farkını sordum. Fark şu ki Auchentostan kanundaki bir açıktan yararlanarak kendi üretimi için “We are the only distillery that triple distilles all of our whiskies” ifadesini kullanıyormuş. Aralarındaki fark da 3 farklı viski üreten Springbank’in sadece Hazelburn’a 3 kez damıtma işlemi uygularken Auchentostan’un tüm viskilerini 3 kere damıtmasından ileri geliyormuş. Bu durumda Auchentostan teknik olarak İskoçya’daki 3 kere damıtım yapan tek tesis değil ama tüm viskilerini üç kere damıtan tek tesis olmuş oluyor.
Hazelburn sadece sıcak hava ile kurutuluyor ve bu süreçte turba hiçbir şekilde kullanılmıyor. Bu nedenle isli bir viski değil. Hazelburn’un tadı hakkında genel bir değerlendirme yapacak olursam 3 kere damıtılmanın da verdiği yumuşaklıkla birlikte daha meyvemsi soft bir viski diyebilirim.
Springbank
Damıtımevinin adıyla aynı olan viskisi Springbank 2,5 kez damıtılıyor. Springbank’in üretiminde kullanılan arpa en ıslak halindeyken 6 saat turba ile, sonra da 30 saat boyunca hava ile kurutuluyor. Bu nedenle bir süre turba dumanına maruz kaldığı için belli bir oranda turbayı emiyor ve arpalar da belli bir miktarda isli arpaya dönüşüyor. Bu da yaklaşık 10-12 ppm (parts per million) oranında isli arpa olmuş oluyor ve böylece lightly peated dediğimiz gruba dahil oluyor. 10-12 ppm arasında olanlar lightly; 20-25 arasındakiler medium; 44-45’lere ise heavily peated olarak sınıflandırılıyor. Öte yandan bu sınıflandırma da biraz eskidi çünkü günümüzde 309 ppm viski dahi var.
Longrow
Longrow, 2 kere damıtılıyor ve sıcak hava hiç verilmeden 48 saat boyunca sadece turba ile kurutuluyor. Bu durumda 40-45 arası ppm ile Longrow heavily peated viski grubunda. Ayrıca Longrow için ıslak ve kuru olmak üzere iki tip turba kullanıyorlar. Kuru turba yanan ve alev çıkaran bir kömür. Islak turbayı da yanan kuru turbanın üzerine duman versin diye atıyorlar. Ancak ıslak olduğu için alevi söndürüyor. Bunun için de ilk 20-22 saat kuru turba kullanıp üzerine ıslak turba atıp duman çıkabilsin diye 16 saat kadar daha bekletiyorlar. En son ise yaklaşık 10 saat kadar tekrar kuru turba verip alevlenmesini sağlıyorlar. Tüm bu aşamaların sonunda da heavily peated Longrow üretilmiş oluyor.
Springbank İçin Yeni Bir Depo İnşa Ediliyor
Springbank için şu günlerde yeni bir depo inşa ediyor. Damıtımevinin zaten aktif olarak kullanılan 8 tane deposu mevcut ve bu depoların 1500’e yakın fıçıyı muhafaza edebilme kapasitesi var. Springbank denilince akla hem kendi ürettiği Hazelburn, Springbank ve Longrow ile bir de Glengyle’nin Kilkerran’ı geliyor. Haliyle iki tesisin ürettiği tüm viskiler için mevcut depoların kapasitesi de yeterli gelmiyor. Yeni inşa edilen deponun ise tek başına kapasitesi 7 bin fıçı olacakmış. Bu sayede 9. Depoları ile birden büyümüş olacaklar.
